Bụi công nghiệp là gì? Nguồn gốc và cách hạn chế bụi công nghiệp

Bụi tồn tại trong không gian và gây nên ô nhiễm môi trường. Là tác nhân gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ con người và hệ sinh thái. Một lượng bụi lớn sản sinh hàng năm từ các khu công nghiệp, được gọi chung là bụi công nghiệp. Cùng tìm hiểu về bụi công nghiệp trong bài viết này nhé. 

Bụi công nghiệp là gì?

Bụi công nghiệp nói chung là các loại bụi sinh ra từ các quá trình công nghiệp, các khu vực công nghiệp. Chúng bao gồm các loại bụi khác nhau, nhiều kích thước lớn nhỏ khác nhau. 

Điển hình thấy bụi ở 2 dạng như sau: 

• Bụi lắng: loại bụi lắng đọng lại trên các bề mặt, vật thể. Chúng ta dễ dàng nhìn thấy chúng. Được gọi  là Aerogen. 
• Bụi bay: loại bụi mà các hạt bụi bay lơ lửng trong không khí, thường có kích thước rất nhỏ. Được gọi là Aerozon. 

Trong tự nhiên, bụi sinh ra từ các hoạt động như động đất, núi lửa phun trào, gió bão, cháy rừng, bão cát… Bụi sinh ra từ khói thải phương tiện giao thông hay các công trình xây dựng. Và bụi công nghiệp chiếm phần lớn lượng bụi thải ra môi trường từ nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Dưới đây là các loại bụi công nghiệp. 

Các loại bụi công nghiệp

Trong quá trình sản xuất, chế tạo tại các khu công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp, xưởng sản xuất… Thường tạo ra một lượng bụi công nghiệp. Việc phân loại bụi công nghiệp giúp con người có những phương án xử lý bụi hiệu quả hơn. 

Phân loại bụi theo nguồn gốc

Dựa vào nguồn gốc, người ta chia bụi thành những loại bụi như sau:

• Bụi gỗ: sinh ra từ quá trình bào mòn, cưa, xẻ, đánh bóng gỗ trong các nhà máy, xưởng đồ gỗ nội thất để tạo ra các loại đồ gỗ như bàn, ghế, giường, tủ, kệ … 
• Bụi kim loại: sinh ra từ việc đánh bóng, cưa, cắt kim loại, đánh bóng gỉ sắt, các công đoạn tạo ra sắt, thép… 
• Bụi giấy: Sinh ra từ các công đoạn sản xuất giấy trong nhà máy giấy. 
• Bụi hóa chất: các loại bụi hóa chất từ việc sản xuất xà phòng, sản xuất hương liệu…
• Bụi thực vật như quá trình thu gom quả bông dệt vải, bụi gai…. 
• Ngoài ra có những loại bụi như bụi xây dựng, bụi cát, bụi thực phẩm… 

Phân loại theo kích thước bụi

Các hạt bụi được phân loại theo kích thước như sau: 

• Bụi bay: 0.00110 micromet
• Bụi hạt mù: 0.1 – 10 micromet
• Bụi hạt khói: 0.001 – 0.1 micromet
• Bụi lắng: > 10 micromet

Ngành công nghiệp phổ biến phát sinh ra bụi

Hiện nay có những ngành công nghiệp phổ biến phát sinh ra lượng lớn bụi công nghiệp như sau: 

Ngành sản xuất xi măng

Xi măng là hợp chất có kích thước siêu nhỏ và nhẹ, chúng có khả năng bay lơ lửng trong không khí. Do đó, trong quá trình sản xuất hay vận chuyển xi măng cũng tạo ra một lượng bụi rất lớn. Bụi xi măng có thể trực tiếp gây ra ô nhiễm môi trường trong không gian nhà xưởng, nhà máy. Ảnh hưởng tới sức khoẻ của người lao động. 

Ngành sản xuất điện

Các nhà máy nhiệt điện sử dụng than đốt có thể tạo ra một lượng lớn khí thải độc hại mang theo bụi bẩn. Nếu không có phương án xử lý, chúng được thải trực tiếp ra môi trường gây ra sự ô nhiễm bầu không khí xung quanh nhà máy. Ảnh hưởng không nhỏ tới hệ sinh thái xung quanh và chất lượng đời sống của con người. 

Ngành chế tạo kim loại

Lượng lớn bụi kim loại ở kích thước nhỏ được hình thành ra từ quá trình sản xuất, bào mòn, đánh bóng, cắt, hàn kim loại. 

Lò đốt rác thải 

Tại các lò đốt rác thải ở nhiệt độ cao sinh ra lượng bụi lớn. Chúng mang theo các khí độc hại thải ra môi trường. 

Những nguy hại từ bụi công nghiệp

Bụi công nghiệp nói chung là những loại bụi độc hại, chúng gây ra những tác động tiêu cực tới bầu khí quyển và sức khoẻ, đời sống của con người. Điển hình như sau: 

Bụi công nghiệp tác động tới bầu không khí

Các loại bụi phát sinh ra môi trường đều mang tới những ảnh hưởng tiêu cực. Chúng khiến cho bầu khí quyển bị ô nhiễm. Tình trạng ô nhiễm ngày càng nặng nề, kéo theo những hệ lụy tới bầu không khí. Bầu không khí bị ô nhiễm, xuất hiện những lớp bụi dày đặc mang theo những khí độc hại. Từ đó gây ra sự nóng lên của Trái Đất, yếu tố thời tiết bị thay đổi thất thường. Ngày càng xảy ra nhiều thiên tai, bão lũ, ảnh hưởng tới đời sống của con người cũng như động thực vật. Bụi công nghiệp mang theo các khí thải độc hại có thể gây ra những cơn mưa axit độc hại, ảnh hưởng tới mùa màng, sức khỏe động vật trong rừng hay làm biến đổi nồng độ pH trong ao, hồ, sông, suối… 

Có thể nói, lượng bụi công nghiệp ngày càng tăng thì chất lượng không khí, môi trường  ngày càng xấu đi. 

Bụi công nghiệp tác động tới sức khoẻ con người

Bụi công nghiệp mang theo các loại chất độc hại gây ra những ảnh hưởng tới con người như sau: 

• Khi tiếp xúc trực tiếp với bụi, bụi có thể xâm nhập vào da gây bít tắc lỗ chân lông, mắc các chứng viêm da, viêm niêm mạc cho người lao động. Một số loại bụi nhỏ độc hại có thể gây nên các loại dị ứng da, ung thư da.
• Khi mắt bị tác động bởi bụi, dễ gây ra đau mắt, viêm giác mạc, các căn bệnh về mắt khác. Thậm chí làm giảm thị lực và giảm hiệu suất làm việc của người lao động. Nếu mắt tiếp xúc với các loại bụi cứng, sắc như bụi kim loại có thể gây xước, thủng giác mạc. Với bụi vôi có thể gây ra bỏng mắt nghiêm trọng. 
• Nếu người lao động hoạt động liên tục trong môi trường nhiều bụi bẩn, có thể gây ra tắc ống tai, viêm tai do bụi xâm nhập vào tai. 
• Và nguy hiểm hơn nữa là những hạt bụi có kích thước siêu nhỏ, chúng có thể thông qua đường hô hấp đi sâu vào các bộ phận bên trong của cơ thể. Điển hình như các căn bệnh viêm mũi, viêm phế quản, viêm đường hô hấp hay có thể là viêm phổi. Thậm chí bụi có thể đi sâu vào bên trong gan, thận, dạ dày… và gây ra những căn bệnh nguy hiểm hơn như ung thư. 
• Các loại bụi như chì, thạch tín đi sâu vào bên trong cơ thể có thể gây ra nhiễm độc máu, nặng hơn có thể tử vong. 

Như vậy, bụi công nghiệp  gây ra những ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng tới môi trường cũng như sức khỏe con người. Đặc biệt là sức khoẻ của những người lao động trực tiếp tại các khu công nghiệp. 

Cần có biện pháp xử lý lượng bụi công nghiệp, ngăn chặn và hạn chế sự phát sinh bụi công nghiệp theo các tiêu chuẩn của nhà nước. 

Những biện pháp hạn chế bụi công nghiệp

Bụi công nghiệp phát sinh trong các nhà máy, xưởng là điều không thể tránh khỏi. Dưới đây là những cách hạn chế bụi công nghiệp

Trang bị bảo hộ lao động

Với những ngành công nghiệp phát sinh bụi bẩn, khí thải độc hại. Cần đầu tư trang phục bảo hộ lao động như quần áo, mũ, kính, khẩu trang chuyên dụng. Nhằm ngăn chặn sự tiếp xúc trực tiếp của người lao động với bụi bẩn. Từ đó những người lao động được đảm bảo về sức khoẻ, nâng cao hiệu suất làm việc. 

Xây dựng khu công nghiệp xa khu dân cư

Các khu công nghiệp mới cần lựa chọn các khu vực xa nơi dân cư, đảm bảo các hoạt động công nghiệp không ảnh hưởng tới đời sống, sức khỏe của người dân sống cạnh đó. 

Lắp đặt hệ thống hút bụi và xử lý bụi

Nhằm ngăn chặn bụi bẩn phát tán ra môi trường xung quanh, cần lắp đặt các hệ thống hút bụi và xử lý bụi. Hệ thống hút lọc và xử lý bụi là hệ thống cần thiết, đặc biệt tại những khu vực có lượng bụi phát sinh lớn như nhà máy sản xuất gỗ, nhà máy sản xuất xi măng… 

Với hệ thống này, giúp thu gom bụi bẩn tới khu vực xử lý bụi, tách lọc bụi bẩn ra khỏi dòng khí. Sau đó thu gom bụi bẩn sau quá trình xử lý. 

Lượng bụi sau khi thu gom có thể tái sử dụng ví dụ như bụi gỗ, bụi xi măng… Giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp. Hiện nay có nhiều hệ thống hút lọc và xử lý bụi khác nhau tùy thuộc vào thành phần bụi, quy mô nhà xưởng. Các bạn có thể tìm hiểu thêm nhé. 

Trên đây, Quạt công nghiệp Sài Gòn cung cấp một số thông tin về bụi công nghiệp, cách hạn chế bụi công nghiệp. Hy vọng những thông tin mang lại những nội dung hữu ích cho bạn đọc.