Bụi xi măng độc hại như thế nào? Giải pháp xử lý

Xi măng là một vật liệu quan trọng trong ngành xây dựng. Ngành xi măng góp phần tham gia vào sự phát triển kết cấu hạ tầng cho toàn thế giới. Tuy nhiên, bụi xi măng là loại bụi độc hại, tiềm ẩn những nguy cơ gây hại tới sức khoẻ con người. Cùng tìm hiểu chi tiết về bụi xi măng trong bài viết này. 

Bụi xi măng là gì? 

Bụi xi măng phát sinh ra trong các quá trình khai thác, sản xuất, đóng gói, vận chuyển xi măng. Để làm ra xi măng, người ta cần nghiền mịn clinker, thạch cao cùng với phụ gia. Clinker là sản phẩm của quá trình nung kết khối các nguyên liệu đá vôi, đất sét theo tỉ lệ phù hợp. 

Trong xi măng có chứa silica là một dạng chất nguy hiểm, độc hại trong ngành xây dựng chỉ đứng sau amiăng. Theo thống kê, bụi silica giết chết khoảng 800 người mỗi năm ở Anh. 

Ngoài silica, bụi xi măng còn chứa các chất bụi bẩn độc hại khác như các hợp chất kiềm có thể ăn mòn mô người như oxit axit, silic oxit, sắt oxit, magie oxit, nhôm trioxit, một lượng nhỏ crom có thể gây ra các dị ứng sau khi tiếp xúc và ngoài ra là cát bụi. 

Theo như thống kê, các hoạt động sản xuất xi măng tạo ra hệ số ô nhiễm như bảng dưới đây: 

Bụi xi măng gây nguy hại thế nào? 

Bụi xi măng là loại bụi có trọng lượng nhẹ, kích thước nhỏ. Chúng dễ dàng bay trong không khí và gây ra sự ô nhiễm môi trường. Từ đó chúng tiếp xúc với con người và gây ra những mối nguy hiểm tiềm ẩn tới sức khoẻ. Bụi xi măng có thể gây hại cho sức khỏe khi tiếp xúc với da, tiếp xúc với mắt, tiếp xúc với mũi và khi hít phải chúng đi sâu vào trong cơ thể. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào nồng độ và khối lượng bụi xi măng khi tiếp xúc với từng cá nhân. 

Tiếp xúc với da 

Bụi xi măng khi tiếp xúc với da có thể gây ra bít tắc lỗ chân lông, viêm da cho các công nhân trong quá trình làm việc, thường xuyên phải tiếp xúc với xi măng và bụi xi măng. 

Tiếp xúc với xi măng ướt còn có thể gây ra ăn mòn da nghiêm trọng. Bụi xi măng có thể phản ứng với mồ hôi hoặc quần áo ướt để tạo thành dung dịch ăn mòn. Nếu như tiếp xúc với xi măng ướt trong một thời gian ngắn và rửa sạch ngay sau đó thì ít gây ra kích ứng. Nhưng nếu tiếp xúc liên tục với xi măng ướt có thể gây đốt cháy da do các hợp chất kiềm xâm nhập qua da con người. 

Thậm chí khi tiếp xúc với bê tông ướt gây nên các tình trạng bỏng da theo từng cấp độ như hình dưới đây: 

Ngoài ra, bụi xi măng có thể gây ra các dị ứng da do các chất như crom, crom hexavalent… 

Tiếp xúc với mắt 

Tiếp xúc với bụi xi măng có thể gây ra kích ứng mắt ngay lập tức. Mức độ đau mắt phụ thuộc vào mức độ tiếp xúc và các tác động đến mắt con người. Khi tiếp xúc với bụi xi măng, mắt con người có thể ngay lập tức bị đỏ mắt. Nếu tiếp xúc với một lượng bụi quá lớn có thể gây ra bỏng mắt và ảnh hưởng tới thị lực của người lao động. 

Đi vào cơ thể

Hít phải bụi xi măng có thể gây ra kích ứng cho mũi và cổ họng. Người công nhân khi hít phải một lượng bụi xi măng vừa đủ có thể gây ra ngứa cổ, ho, gây khó thở và nghẹt thở. Các hạt bụi xi măng nhỏ có thể dễ dàng xâm nhập vào bên trong cơ thể con người. Khi tiếp xúc lâu dài với bụi xi măng, có thể dẫn tới các căn bệnh nguy hiểm cho phổi như bệnh bụi phổi silic, bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính. Khi bụi xi măng đi vào bên trong phổi, sẽ rất khó để đào thải chúng ra ngoài. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra các mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với silica tinh thể và bệnh ung thư phổi. 

Làm thế nào để kiểm soát bụi xi măng

Với những nguy hại mà bụi xi măng gây nên cho sức khỏe con người. Cần có những biện pháp kiểm soát bụi xi măng, hạn chế tối đa sự tiếp xúc của người lao động với bụi xi măng. Tuy nhiên, với những người làm việc trong lĩnh vực xây dựng, rất khó để tránh hoàn toàn khỏi bụi xi măng. Nhưng cũng có những biện pháp để hạn chế như sau: 

Bảo hộ cho người lao động

Trang bị bảo hộ lao động cho người công nhân: Những người thường xuyên tiếp xúc với xi măng và bê tông. Trang bị đầy đủ kính bảo hộ, quần áo bảo hộ chống thấm, khẩu trang bảo hộ (mặt nạ chống bụi), mũ bảo hộ, găng tay bảo hộ chống thấm nước, ủng chống thấm nước…

Cung cấp đầy đủ các phương tiện vệ sinh tại chỗ để người lao động có thể rửa sạch tay, mặt khi kết thúc công việc hoặc trước khi ăn, khi đi vệ sinh. Các phương tiện để làm sạch quần áo, ủng, các trang thiết bị bảo hộ khác. 

Vệ sinh cá nhân

Tháo các đồ trang sức như nhẫn, đồng hồ, vòng đeo tay… trước khi làm việc. Tránh xi măng ướt có thể đọng lại dưới trang sức và gây ra bỏng da. 

Cần nhanh chóng cởi bỏ quần áo nếu như bị dính phải xi măng ướt. Nhanh chóng rửa sạch vùng da đã bị tiếp xúc với xi măng. 

Không rửa tay từ các xô nước dùng để vệ sinh dụng cụ 

Hoạt động công việc

• Trong quá trình làm việc, nên trộn xi măng khô ở những nơi thoáng gió. 
• Nếu cần cắt khối bê tông, nên cắt ướt để hạn chế bụi, tránh cắt khi các khối bê tông đã khô. 
• Khi  người lao động cần quỳ trên bê tông tươi, hãy sử dụng ván khô hoặc miệng đếm chống thấm để bảo vệ đầu gối. Tránh xi măng có thể thấm qua quần áo và tiếp xúc với da. 
• Cắt các khối bê tông có kích thước phù hợp, tránh khi sử dụng cần phải cắt hoặc mài mòn cho chúng vừa khít. Hoạt động này có thể gây ra nhiều bụi xi măng. 

Nắm chắc những mối nguy hại và cách sơ cứu 

Theo WHMIS có hiệu lực tại Canada, các công nhân thường xuyên tiếp xúc với bụi xi măng đều phải được tập huấn giao dục về các mối nguy hiểm và biện pháp kiểm soát. 

Cần nắm chắc các kỹ năng sơ cứu khi tiếp xúc với xi măng hoặc bụi xi măng. 

• Khi da bị dính xi măng, cần nhanh chóng rửa sạch càng sớm càng tốt. 
• Nếu như da xuất hiện các vết loét, vết hở cần rửa kỹ lại vết thương và băng vết thương lại bằng bằng y tế. 
• Nếu như tình trạng khó chịu không thuyên giảm, cần có sự hỗ trợ của nhân viên y tế. 
• Mắt bị dính phải xi măng/ bụi xi măng cần rửa sạch bằng nước. Sau 15 phút không có sự thuyên giảm, cần được đưa tới bệnh viện gần nhất để kịp thời theo dõi. 

Lắp đặt hệ thống hút lọc bụi

Tại các nhà máy sản xuất xi măng hoặc các công trình xây dựng, có thể lắp đặt các hệ thống hút lọc và thu gom bụi xi măng. Nhằm mục đích ngăn chặn bụi xi măng phát tán ra môi trường xung quanh. Đặc biệt là trong các nhà máy xi măng, lượng bụi xi măng phát tán cực kỳ nhiều gây ra ô nhiễm trong chính các nhà máy này. 

Hệ thống thu gom bụi xi măng giúp thu hồi lại dòng khí chứa lẫn bụi xi măng từ trong không gian đi vào hệ thống. Tại khu vực xử lý, hệ thống sẽ tách bụi ra khỏi dòng khí. Trả lại dòng khí sạch ra bên ngoài, giữ lại bụi xi măng và thu gom chúng. Lượng bụi xi măng sau khi được thu gom có thể tái sử dụng bởi chúng mang thành phần tương tự như xi măng. Điều này giúp nhà máy sản xuất tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể. 

Việc lắp đặt hệ thống thu gom bụi cũng giúp hạn chế phát tán bụi xi măng, người lao động hạn chế phải tiếp xúc với bụi. 

Trên đây là một số thông tin về bụi xi măng, sự nguy hại của bụi xi măng tới sức khoẻ con người và các biện pháp kiểm soát bụi xi măng. Hi vọng những thông tin trên đem lại những điều hữu ích cho bạn đọc. 

Ngoài ra, nếu các bạn cần tư vấn để lắp đặt hệ thống hút bụi xi măng có thể liên hệ tới Quạt công nghiệp Sài Gòn để được hỗ trợ nhanh chóng nhất.